Decoupage dla początkujących krok po kroku – jak zrobić?

Data aktualizacji 25.07.2024

Decoupage – dla początkujących w rękodziele ta technika dekoracyjna jest wprost idealna. Łatwa, tania, daje świetne efekty estetyczne i tym samym motywuje do dalszego rozwoju. Mogą się jej uczyć nawet dzieci. Nie wymaga zdolności plastycznych. Z tego artykułu dowiesz się, jak zrobić decoupage krok po kroku, od jakich prac najlepiej zacząć i jak uniknąć częstych błędów. Czytaj i szykuj się na kreatywną przygodę!

Decoupage dla początkujących – to musisz wiedzieć

Decoupage to technika zdobienia polegająca na przyklejaniu na różne powierzchnie papieru z nadrukiem, najczęściej serwetek, papieru ryżowego, gazet lub specjalnych papierów do decoupage. Można wykorzystać także wydruki z drukarki, na zwykłej kartce. Efekt imituje malowane wzory.

Decoupage jest o tyle prosty, że nie musisz mieć kompletnie żadnych artystycznych umiejętności. Zamiast malować czy tworzyć ozdoby ręcznie, wykorzystujemy po prostu gotowe motywy. 

Po opanowaniu podstawowych technik decoupage możesz tworzyć własne, unikalne dzieła sztuki. Da się w ten sposób ozdabiać meble, pudełka kartonowe, ramki na zdjęcia, kartki okazjonalne, a nawet ubrania. Decoupage to świetny sposób na nadanie nowego życia starym przedmiotom i stworzenie wyjątkowych prezentów dla bliskich.

Efekt decoupage przypomina ręczne malowanie. Różnica? Jest o niebo prostszy do zrobienia bez artystycznego talentu!

Na jakich powierzchniach trudno zrobić decoupage?

Decoupage to uniwersalna technika, którą można stosować na wielu różnych powierzchniach. Jednak istnieją pewne ograniczenia, o których należy pamiętać, by nie rozczarować się nieudanymi próbami. 

• Powierzchnie tłuste. Tłuszcz uniemożliwi klejenie papieru do powierzchni. Przed przystąpieniem do decoupage należy dokładnie wyczyścić powierzchnię alkoholem lub płynem do mycia naczyń.
• Powierzchnie chropowate lub nierówne. Papier może nie przykleić się równomiernie do chropowatej powierzchni. W takim przypadku należy wygładzić powierzchnię papierem ściernym.
• Powierzchnie giętkie, zwłaszcza miękkie dzianiny. Papier może się odkleić od giętkiej powierzchni podczas użytkowania. W takim przypadku należy użyć specjalnego kleju do decoupage do tkanin.
• Niektóre rodzaje plastiku, śliskie, połyskujące, mogą być trudne do oklejenia papierem. W takim przypadku należy użyć specjalnego kleju do plastiku.
• Powierzchnie wrażliwe na działanie wody. Do decoupage używa się kleju wodnego, więc np. cienka kartka rozmoknie i pomarszczy się od wilgoci.

Decoupage da się zrobić na praktycznie wszystkim, ale w kilku przypadkach wymaga to szczególnego przygotowania.

Od jakich prac najlepiej zacząć?

Jeśli chcesz rozpocząć przygodę z decoupage, polecamy zacząć od prostych prac na małych przedmiotach. Co jest szczególnie przyjazne początkującym?

• Ramki na zdjęcia
• Pudełka z grubego kartonu
• Szklane słoiki
• Ceramiczne kubki
• Doniczki
• Podkładki pod kubki
• Drewniane deski do krojenia
• Kartki okazjonalne z grubego papieru
• Zwykłe kartki z bloku technicznego.

W dalszej kolejności możesz pokusić się nawet o zdobienie w ten sposób mebli czy ścian.

Co trzeba kupić do decoupage?

Oto lista podstawowych przedmiotów. Większość pewnie masz w domu! Do najprostszych prac potrzebne będą:

• serwetki stołowe/papier ryżowy/papier do decoupage/wydruk,
• powierzchnia (polecamy wyszlifowaną drewnianą deskę albo pudełkowy karton),
• pędzelek z miękkiego włosia,
• ostre, precyzyjne nożyczki,
• klej wodny (zwany też klejem do decoupage),
• lakier akrylowy (błyszczący lub matowy),
• opcjonalnie: farba do wcześniejszego pomalowania dekorowanej powierzchni,
• opcjonalnie: papier ścierny,
• opcjonalnie: płyn do naczyń lub alkohol do odtłuszczenia powierzchni.

W miarę postępów i eksperymentów przyjdzie Ci zakupić kleje do różnych powierzchni, lakiery brokatem czy specjalne papiery do decoupage.

Decoupage krok po kroku – instrukcja

Poniżej wskazujemy jak krok po kroku wykonać zdobienie techniką decoupage na każdej powierzchni. Jeśli chcesz zrobić decoupage na czymś trudnym, np. tkaninie, wiesz już, że potrzebujesz specjalnego kleju. Sam proces jednak nie różni się od klejenia na przystępniejszych bazach.

1 – Przygotuj stanowisko i materiały

Zabezpiecz stół podkładką, aby ochronić go przed klejem i farbą. Pracuj w dobrze wentylowanym pomieszczeniu. Potrzebujesz również dokładnego oświetlenia, najlepiej dziennego. Przy pracy z farbami warto również założyć rękawiczki, by oszczędzić sobie gorączkowego pucowania rąk.

2 – Przygotuj powierzchnię i wytnij motyw

Wybierz przedmiot, który chcesz ozdobić. Upewnij się, że powierzchnia jest czysta, sucha i gładka. W razie potrzeby przeszlifuj ją papierem ściernym lub odtłuść. Wykonując zdobienie na tkaninie, trzeba ją wyprasować.

Dla lepszego efektu estetycznego możesz pomalować powierzchnię jasną, dobrze kryjącą farbą, na której wzór będzie się mocno odróżniał.

Wybierz fragment papieru, który chcesz nakleić. Wytnij go precyzyjnie nożyczkami. Jeśli używasz serwetek (mają kilka warstw), oddziel tylko wierzchnią warstwę z nadrukiem.

3 – Przyklej motyw

Przyłóż wycięty motyw w miejscu, do którego chcesz go przykleić. Do naklejania papieru wygodnie jest użyć płaskiego pędzla. Pędzelkiem nakładaj klej wodny na motyw. Ostrożnie dociskaj papier, tak by pod motywem nie tworzyły się pęcherzyki powietrza. Po przyklejeniu przejedź motyw pędzlem dla ostatecznego wygładzenia.

Jeśli używasz serwetek, papieru ryżowego lub cienkiego papieru do decoupage, nie trzeba nakładać kleju na samą powierzchnię. Wystarczy robić to na motywie, bo przez cienką warstwę klej i tak przejdzie. Wyjątek stanowią wzory drukowane na zwykłej kartce – kartka jest grubsza, więc trzeba uprzednio podkleić ją od spodu.

Zostaw przedmiot w suchym miejscu aż do wyschnięcia kleju. Trwa to minimum 30 minut (zobacz na opakowaniu, dokładny czas zależy od producenta i warunków w pomieszczeniu). Nie używaj suszarki, bo strumień gorącego powietrza może zniszczyć delikatną warstwę papieru.

4 – Wykończ przedmiot lakierem

Po wyschnięciu kleju, nałóż na motyw cienką warstwę lakieru do decoupage. Lakier zabezpieczy motyw przed zniszczeniem i nada mu połysk lub matowe wykończenie, w zależności od wybranego wariantu. Końcowy efekt ma dawać wrażenie wtopienia wzoru w powierzchnię.

Pamiętaj, że lakier nie chroni całkowicie przed czynnikami atmosferycznymi i tarciem. Z takimi przedmiotami trzeba się obchodzić nieco delikatniej niż z fabrycznie malowanymi.

Najczęstsze problemy początkujących

Wiesz czym jest decoupage, jak zrobić takie ozdoby i na co uważać. Uczulimy Cię jeszcze na kilka problemów, które mogą się pojawić w ciągu pracy.

• Papier się odkleja. Uważnie nakładaj klej na całą powierzchnię, ze szczególnym uwzględnieniem boków wzoru. Przed pracą odtłuść i przeszlifuj powierzchnię.
• Klej nie schnie. Nakładaj cienkie warstwy kleju. Pracuj w suchym i dobrze wentylowanym pomieszczeniu.
• Papier się marszczy. Nałożenie zbyt dużej ilości kleju może spowodować, że papier się rozciągnie i pomarszczy po wyschnięciu, więc nakładaj oszczędnie. Dokładnie wygładź papier po nałożeniu kleju.
• Pod papierem tworzą się pęcherzyki. Mogą powstawać podczas naklejania motywów za szybko. Aby ich uniknąć, wygładzaj motyw pędzlem podczas naklejania. Sam klej nakładaj miejsce w miejsce, milimetr po milimetrze.
• Klej powoduje przebarwienia. Zawsze używaj kleju bezbarwnego. W razie potrzeby rozcieńcz go odrobiną wody, bo gęsty klej może tworzyć plamy.
• Wzór się rozmywa. To problem tanich serwetek. Barwnik nie wytrzymuje wodnego kleju. Pozostaje zakupić solidniejsze serwetki lub zaopatrzyć się w papier ryżowy, papiery do decoupage (dostępne w sklepach artystycznych).

Jak usunąć wzór, gdy coś pójdzie nie tak?

Z pomyłek można się wiele nauczyć. Przy tej technice na szczęście nie oznaczają materiałowego dramatu – zmarnuje się tylko serwetka i odrobina kleju. Źle naklejony wzór można szybko usunąć:

• zmywaczem do paznokci,
• olejem, 
• alkoholem,
• ciepłą wodą,
• papierem ściernym lub szlifierką (drewniane powierzchnie).

Usuwaj wzór delikatnie. Przyciskaj nasączony wacik, miejsce w miejsce, nie trzyj. Następnie poczekaj, aż powierzchnia wyschnie (odtłuść po użyciu oleju!) i spróbuj jeszcze raz zrobić swój decoupage krok po kroku.

Rozwój w decoupage – jak zrobić urozmaicone prace?

Technika decoupage sama w sobie jest efektowna. Swoje prace możesz jednak jeszcze urozmaicić! W sklepach artystycznych znajdziesz kilka materiałów gwarantujących wyjątkowe efekty dekoracyjne. Poznaj m.in.:

• lakier craquelure – do tworzenia dekoracyjnych spękań na powierzchni przedmiotów stylizowanych na stare,
• lakier strukturalny – daje trójwymiarowy efekt,
• brokat biodegradowalny – do nadawania blasku,
• patyna – do cieniowania brzegów przedmiotów i wzorów,
• dekoracyjne kartki i kartony – możesz na nich zrobić wyjątkowe karki okolicznościowe czy artystyczne prezentowe pudełka,
• farby kredowe – do wizualnego postarzania dekoracji.

Skąd brać wiedzę do dalszego rozwijania się?

Nauka decoupage jest łatwa i przyjemna. Istnieje wiele książek, filmów instruktażowych i stron internetowych, które oferują szczegółowe instrukcje i inspiracje. Setki tutoriali znajdziesz w mediach społecznościowych, zwłaszcza na YouTube, Pintereście i Instagramie. Możesz też wziąć udział w warsztatach decoupage, aby poznać tę technikę pod okiem doświadczonego instruktora. Poza tym pozwól sobie na kreatywne eksperymenty!

Podsumowanie

Decoupage dla początkujących artystów jest szczególnie przystępną techniką, bo nie wymaga umiejętności malowania. Polega na przyklejaniu gotowych papierowych elementów. Najtaniej wykorzystać do niego serwetki stołowe. Trzeba wyciąć wzór, oddzielić górną warstwę i ostrożnie przykleić klejem wodnym. Po wyschnięciu kleju zdobienie wykańcza się lakierem. To wszystko – realizuj metodę decoupage krok po kroku, a wszystko pójdzie zgodnie z planem.

Takie zdobienie można wykonać na niemal każdej powierzchni. Jeśli chcesz ozdobić powierzchnię śliską, tłustą, miękką lub nierówną, trzeba tylko przyłożyć się do jej przygotowania. Papier ścierny, alkohol lub płyn do naczyń, kleje do decoupage na różnych materiałach – to Ci się przyda! By wzór pięknie się prezentował, możesz wcześniej pomalować bazę na jednolity kolor.

Podoba Ci się efekt decoupage? Jak zrobić, już wiesz. Czas na naukę w praktyce. Działaj ostrożnie, powoli, a w razie popełnienia błędu jak najszybciej usuń wzór i spróbuj jeszcze raz.